De impact van ICT op het Antropoceen Tijdperk
De verstrengeling van het Antropoceen tijdperk en de uitstoot aks gevolg van de Informatie- en Communicatie Technologie (ICT) industrie vormt een kritiek moment voor het begrijpen en beperken van de milieueffecten van ons digitale tijdperk. Het Antropoceen [1], een term die is bedacht om het huidige geologische tijdperk te beschrijven dat wordt gekenmerkt door significante menselijke invloed op de geologie en ecosystemen van de aarde , benadrukt de ingrijpende invloed van menselijke activiteiten op de planeet. In het kort, drie punten die de zichtbare effecten van het Antropoceen benadrukken zijn:
- Versnelde klimaatverandering: Hogere temperaturen op aarde, meer voorkomende en hevigere weersomstandigheden zoals orkanen, droogtes en bosbranden, en een stijgende zeespiegel zijn directe gevolgen van door de mens veroorzaakte klimaatverandering, waardoor dit misschien wel het meest opvallende kenmerk van het Antropoceen is.
- Verlies aan biodiversiteit: De snelle afname van de soortenrijkdom, inclusief het uitsterven van talloze planten- en diersoorten door de vernietiging van hun habitat, vervuiling en overexploitatie is een sterke indicator van de invloed van de mens op de ecosystemen van de planeet.
- Plasticvervuiling: De alomtegenwoordigheid van plastic afval in oceanen, rivieren, landschappen en stedelijke gebieden, met gevolgen voor wilde dieren en het binnendringen in de menselijke voedselketen, illustreert op indringende wijze de ecologische voetafdruk van de moderne menselijke activiteit.
Tegelijkertijd is vastgesteld dat de ICT-industrie, die integraal deel uitmaakt van de moderne beschaving, een substantiële bijdrage levert aan de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen en qua ecologische voetafdruk sectoren als de luchtvaart evenaart.
De oorsprong van de milieu-impact van de ICT-industrie ligt niet alleen in het operationele energieverbruik, maar ook in de levenscyclus van haar producten – van de productie, die wordt aangedreven door de winning van eindige hulpbronnen, tot de verwijdering, die vaak resulteert in e-afval [2]. Onderzoek toont aan dat eerdere schattingen van het aandeel van ICT in de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen (geschat op 1,8-2,8% [3]), waarschijnlijk lager uitvallen dan de werkelijke impact. Dit betekent dat ICT een belangrijkere rol speelt dan eerder werd aangenomen. Dit vraagt om een hernieuwde evaluatie van de milieustrategieën van de sector, met een grotere urgentie om duurzamere praktijken in te voeren.
De overgang naar duurzaamheid in ICT betekent dat de principes van de circulaire economie worden omarmd, die pleiten voor het verminderen, hergebruiken en recyclen van elektronische producten. Deze benadering pakt niet alleen de directe milieueffecten van de industrie aan, maar draagt ook bij aan de bredere doelen om de ecologische voetafdruk te verkleinen en een duurzamere omgang met de hulpbronnen van onze planeet te bevorderen. Duurzaamheid moet worden geïntegreerd in de kern van de bedrijfsstrategie, waarbij de waarde ervan op elk organisatieniveau wordt erkend en evoluerende normen worden gecommuniceerd naar belanghebbenden, waaronder externe leveranciers en partners.
Duurzaamheid prioriteit geven binnen de ICT-sector is een overtuigende businesscase en wordt gedreven door een groeiend bewustzijn op verschillende niveaus van de organisatie. Op uitvoerend niveau wordt steeds meer erkend dat duurzame praktijken niet alleen ethische keuzes zijn, maar ook strategische keuzes die de merkreputatie kunnen verbeteren, nieuwe markten kunnen openen en naleving van de veranderende regelgeving kunnen garanderen. Het middenkader en operationele teams worden zich steeds meer bewust van de operationele efficiëntie en kostenbesparingen die duurzame praktijken kunnen opleveren, zoals lagere energierekeningen en langere levenscycli van bedrijfsmiddelen [4]. Dit bewustzijn dringt door tot IT-afdelingen, waar professionals concrete strategieën implementeren om de ecologische voetafdruk van de sector te verkleinen.
Drie strategische gebieden staan centraal in deze transformatie:
- Energie-efficiëntie: Deze transformatie maakt energie-efficiëntie tot een hoeksteen van de bedrijfsvoering die kan leiden tot aanzienlijke kostenbesparingen en een kleinere CO₂-voetafdruk. Voor ICT-bedrijven betekent dit het optimaliseren van datacenteractiviteiten, het verbeteren van de energie-efficiëntie van netwerken en apparaten en het invoeren van energiebesparende technologieën. Deze strategie vereist een mentaliteitsverandering van het zien van energie-efficiëntie als een technische uitdaging naar het zien van energie-efficiëntie als een zakelijke kans die het concurrentievermogen en de innovatie kan stimuleren.
- Hernieuwbare energiebronnen: Naarmate de vraag naar ICT-diensten groeit, neemt ook het energieverbruik van de sector toe. Overschakelen op hernieuwbare energiebronnen is een milieuvereiste en een bedrijfsstrategie die de volatiliteit van de prijzen van fossiele brandstoffen kan tegengaan en tegemoet kan komen aan de verwachtingen van de consument voor groene producten en diensten. Het informeren van externe leveranciers over het streven van de organisatie naar hernieuwbare energie kan een domino-effect teweegbrengen, waardoor de hele toeleveringsketen wordt aangemoedigd om groenere praktijken toe te passen.
- Innovatie in de ontwikkeling van duurzame technologie: De ICT-sector bevindt zich in een unieke positie om het goede voorbeeld te geven bij de ontwikkeling van duurzame technologieën. Investeren in onderzoek en ontwikkeling voor energie-efficiënte producten en diensten kan nieuwe markten openen en bedrijven onderscheiden in een overvolle markt. Bovendien kan het stimuleren van een cultuur van innovatie toptalent aantrekken dat graag wil werken aan zinvolle, impactvolle projecten.
Een multifunctionele aanpak is onontbeerlijk om de complexiteit van de milieu-impact van de ICT-sector in kaart te brengen. De groeiende vraag in deze sector, benadrukt door de toename van digitale diensten, maakt een strategische ommezwaai naar duurzaamheid noodzakelijk. Deze overgang helpt niet alleen de koolstofvoetafdruk van de sector te verkleinen, maar luidt ook een nieuw tijdperk van innovatie en veerkracht in. Hiervoor is een uitgebreid actieplan voor milieubeheer nodig:
- Hernieuwbare energiebronnen inzetten voor datacenters en operationele activiteiten
Overstappen op hernieuwbare energiebronnen is essentieel om de ICT-sector minder afhankelijk te maken van fossiele brandstoffen. Deze verschuiving beperkt de uitstoot van broeikasgassen en sluit aan bij de wereldwijde inspanningen om klimaatverandering tegen te gaan.
- Circulaire economie principes integreren in productlevenscycli
Door producten te ontwerpen die lang meegaan, repareerbaar en recyclebaar zijn, kan de ICT-sector het afval en het verbruik van hulpbronnen aanzienlijk verminderen. Deze aanpak bevordert het hergebruik van waardevolle materialen en onderdelen, waardoor hun levenscyclus wordt verlengd en de impact op het milieu wordt geminimaliseerd.
- Prioriteit geven aan energie-efficiëntie bij alle technologische innovaties en activiteiten
Het ontwikkelen en implementeren van technologieën die minder energie verbruiken zonder afbreuk te doen aan de prestaties is essentieel. Energie-efficiëntie moet van het grootste belang zijn bij het ontwerpen, implementeren en gebruiken van ICT-diensten en -producten.
- Aandringen voor duurzame inkooppraktijken
Organisaties in de ICT-sector moeten de voorkeur geven aan leveranciers en partners die zich houden aan duurzame praktijken. Door te kiezen voor energiezuinige hardware die op verantwoorde wijze is geproduceerd en is gemaakt van recyclebare materialen, kunnen bedrijven de toeleveringsketen beïnvloeden in de richting van duurzamere activiteiten.
- Transparantie en verantwoording van milieueffectrapportages bevorderen
De ICT-sector moet het goede voorbeeld geven door zijn koolstofvoetafdruk en duurzaamheidsinspanningen te rapporteren. Transparante openbaarmaking van de impact op het milieu, gekoppeld aan duidelijke doelen voor vermindering kan de verantwoordingsplicht vergroten en verbeteringen in de hele sector aanmoedigen.
Samen kunnen deze acties de impact van de ICT-sector op het milieu drastisch verminderen en de sector naar een duurzamere toekomst leiden. Het belang van deze maatregelen wordt vergroot wanneer ze worden bekeken door de lens van het Antropoceen. Hoewel de uitdagingen van het Antropoceen ontmoedigend zijn, zijn ze niet onoverkomelijk. Door doelbewuste en gezamenlijke inspanningen, zoals hierboven beschreven, kan de mensheid haar vindingrijkheid, technologie en wil tot samenwerking aanwenden om oplossingen te bedenken die onze impact op de planeet beperken en de weg vrijmaken voor een duurzaam samenleven.
In dit tijdperk, waarin de mens de bepalende factor is, zal ook de mens het initiatief moeten nemen om de zelf gecreëerde disbalans weer te herstellen. Alleen op die manier kunnen we een leefbare planeet garanderen voor toekomstige generaties en laten zien dat het Antropoceen ook een tijdperk van verantwoord milieubeheer en veerkracht kan zijn.
Goal 17 heeft ervaring met het inspireren, adviseren, leiden en implenteren van duurzaamheids-veranderingsprocessen in organisaties. Daarmee helpen we bedrijven die een positieve bijdrage willen leveren aan mens en milieu.
Wil je weten wat Goal 17 voor jou kan betekenen? Neem contact met ons op via info@goal17.eco of bel Colin Chalmers, + 31 6 46 19 05 16 voor een gratis intakegesprek.
[1] What is the Anthropocene
[2] E-waste and its planetary impact
[3] The effects of ICT emissions
[4] ITAM can help drive a circular economy